Phnom Penh dag 1, 2 & 3

Nadat we donderdagavond aangekomen waren, zijn we vrijwel gelijk gaan slapen. Vrijdag hadden we namelijk een (in)druk(wekkend) programma, omdat Anne de volgende dag gelijk naar Sumatra zou vliegen. En indrukwekkend was het zeker... We zijn naar de killing fields en de gevangenis S21 geweest en dat was heftiger dan verwacht.

We begonnen onze tour bij de killing fields en volgden de route met een audiotour. Even tussendoor; alles wat hieronder wordt verteld is gebeurd tussen 1975 en 1979 en kan best schokkend zijn.

De audiotour verliep als volgt; je kreeg een kastje mee met een koptelefoon eraan en moest de route van opeenvolgende nummers volgen. Bij iedere plek moest je dan het nummer dat op het bordje stond intoetsen op je kastje. Zo kreeg je dus bij elke plek het juiste verhaal te horen.

Zo heb ik naar 3 massagraven staan kijken waarbij de botten en kleding nog boven de grond uit staken. Op een gegeven moment sta ik naar een boom te kijken met allemaal armbandjes eraan en krijg door mijn koptelefoon het volgende verhaal te horen: “The tree you are looking at at the moment is called the killing tree. When one of the survivors of the Khmer Rouge was looking for food in this area he didn’t expect to find more bodies. But while he was digging he could smell the bodies already. He called out for help and what they found was horrifying. Bodies from women, children and babies. They found 4 babies with their skulls smashed. After close investigation of the bodies and seeing bloodstains and brains on the tree, they understood what happened. The soldiers had taken the babies by the legs and had been slamming their heads against the trees untill they were dead, mothers were watching...”                      Ik zie de beelden voor me, krijg kippenvel en sta verstijfd te kijken naar de boom. Ik weet even niet wat ik moet zeggen, denken of voelen. Het komt allemaal wel heel dichtbij ineens...

Aan het einde van de tour bezochten we een stupa. Een stupa is een boeddhistisch bouwwerk dat de relieken van een boeddhistische heilige bevat. Hier lagen dus massa’s gevonden schedels, botten, kleding en moordwapens van de slachtoffers van de Rode Khmer. Op de schedels staan stickertjes geplakt met kleurtjes. Deze kleurtjes geven aan op welke wijze dit persoon vermoord is.

Na een lunch die ik nauwelijks achter m’n kiezen kreeg gingen we naar S21 (security prison 21). Ik dacht dat we nu wel het ergste hadden gehad, maar niets was minder waar... We liepen weer, net zoals bij de killing fields, met een audiotour. Dit keer wel in het Nederlands.

Bij binnenkomst zie je een prachtige binnentuin en 4 rechthoekige gebouwen. Die binnentuin bleek het schoolplein te zijn en die 4 rechthoekige gebouwen was de school. Het wordt gelijk een nog killere plek.

Tijdens het bewind van de Rode Khmer werd deze school gebruikt als martel- en ondervragingskamp. Het is bizar om hier rond te lopen, wetende dat hier 20.000 mannen, vrouwen en kinderen gevangen gehouden en gemarteld zijn. Slechts 7 mensen hebben het overleefd. Zij moesten gespaard blijven omdat het beeldhouwers en schilders waren die de beelden en portretten van de leider, Pol Pot, moesten maken.

In het eerste gebouw vind je de ondervragingscellen. Hier staat in elke kamer nog het bed met de handboeien en beenklemmen zoals het destijds werd gebruikt. Op de muur in iedere kamer hangt een foto met het slachtoffer dat in die kamer werd aangetroffen bij de bevrijding in 1979.

In gebouw 2 zijn allemaal cellen gebouwd in de klaslokalen. Hier moesten de gevangenen zitten voordat ze werden verhoord. Het moest muisstil zijn, want de gevangenen mochten niet met elkaar praten. Ook hangen er duizenden foto’s van de gevangenen die werden binnengebracht.

In gebouw 3 vind je meer cellen in de lokalen. Allen zijn van steen of hout en niet groter dan 1 meter breed en 3 meter lang. Ook hier hangen foto’s van gevangenen die werden binnengebracht.

In gebouw 4 zijn meer foto’s van hoe mensen binnenkwamen, maar ook hoe ze eraan toe waren tijdens hun gevangenschap. Verder hingen hier o.a. nog schilderijen van een van de overlevenden met beelden die hij had gezien tijdens zijn gevangenschap. 

We waren pas half 6 klaar met de hele tour en hadden het behoorlijk gehad. Wat een heftige dag! Ik kan dit soort dingen niet zo gauw van mij afzetten, dus zat behoorlijk beduusd in de tuktuk terug naar ons hostel. Overigens was het ook nog eens onze laatste dag samen!

Eenmaal in het hostel zijn we gauw weer vertrokken om onze gedachten te verzetten. We hebben avond gegeten bij een soort McDonalds en zijn daarna naar een rooftop bar geweest. Met dat gigantische uitzicht kon ik mijn gedachten eindelijk laten gaan en genieten van onze laatste avond samen.

De volgende ochtend heb ik (met pijn in m’n hart) Anne uit moeten zwaaien. Ik had geen zin meer om iets te doen en het was ook nog bloedheet, dus ben ik lekker neergeploft naast het zwembad. ‘s Avonds heb ik met 2 Nederlanders gegeten en ben ik vroeg gaan slapen.

Blijkbaar had ik m’n slaap nodig, want ik werd pas 11 uur later (nog steeds moe) wakker. Gelukkig hoefde ik mij niet schuldig te voelen, want het bleek al de hele ochtend te regenen (overigens net als de rest van deze dag). 

Ik heb uiteindelijk maar wat rondgeslenterd op (alweer) een overdekte markt en ben geëindigd in een shopping mall, dat niet echt een shopping mall bleek te zijn. Heerlijk nutteloos dagje dus!

Liefs!